SƠ LƯỢC QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN XÃ THẠCH TRUNG - THÀNH PHỐ HÀ TĨNH
Đặc điểm tự nhiên:
Xã Thạch Trung nằm ở cửa ngõ phía Bắc của Thành phố Hà Tĩnh:
Phía bắc tiếp giáp với xã Thạch Trung, phía nam tiếp giáp với phường Nguyễn Du và phường Thạch Linh, phía đông tiếp giám với Phường Thạch Quý và phía Tây tiếp giáp với Thị trấn Thạch Hà.
Tổng diện tích tự nhiên 614.13 ha, trong đó đất nông nghiệp 292 ha, đất phi nông nghiệp 311.0 ha, đất chưa sử dụng 11,13 ha.
Về dân số: Đến đầu năm 2022 xã Thạ
ch Trung có hơn 11 nghìn nhân khẩu, hơn 3000 hộ/ 13 thôn; đồng bào theo đạo thiên chúa trên 73% dân số.
Là địa bàn có vị trí chiến lược quan trọng đối với Thành phố Hà Tĩnh. Có 4 km bám đường 1A, bám đường Quang Trung 1km xuyên suốt từ đương Quang Trung đến đường 1A là đường Ngô Quyền, hệ thống giao thông giày đặc như đường Nguyễn Huy Lung, Lê Thiệu Huy, Lê Ninh..
Quá trình hình thành và phát triển
Cùng với sự phát triển của dân tộc và theo gia phả của các họ tộc ở các làng thì xã Thạch Trung được hình thành và phát triển vào giai đoạn cuối đời nhà Lê, đầu nhà Nguyễn. Đến nay khoảng trên 400 năm.
Từ năm 1945 về trước, chưa có tên gọi xã Thạch Trung, mà chỉ có tên gọi các làng Văn Giáp, An Nhiên và xã Hà Hoàng. Các làng Văn Giáp, An Nhiên và xã Hà Hoàng đều thuộc tổng thượng nhất. Năm 1946 Văn Giáp, An Nhiên được nhập lại thành xã Quang Lĩnh. Năm 1951 xã Quang Lĩnh, Hà Hoàng và xã Nhân Hòa (thị trấn Thạch Hà) được sáp nhập thành xã Thạch Trung. Đến năm 1954 xã Thạch Trung được chia thành 3 xã: Thạch Thượng (TT Thạch Hà), xã Thạch Trung và Thạch Hạ. Sau nhiều lần chia tách, sáp nhập, đến tháng 9 năm 1989 xã Thạch Trung chuyển về thành một đơn vị hành chính của thị xã Hà Tĩnh. Năm 1991 xã Thạch Trung thành lập thêm hai thôn Tân Trung, Tân Phú. Năm 2007 hai thôn Đông Vượng và Trung Hưng chuyển về phường Nguyễn Du, xã Thạch Trung còn lại 13 thôn.
Với truyền thống đoàn kết, yêu thương quê hương đất nước. Trong 2 cuộc khánh chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược. Đảng bộ và nhân dân xã Thạch Trung đã cùng quân dân cả nước vượt lên bao gian nan thử thách, vừa sản xuất, vừa chiến đấu, phục vụ chiến đấu, chi viện sức người, sức của cho tiền tuyến. Có74 liệt sỹ, 75 thương binh, 13 bệnh binh, 12 thân nhân liệt sỹ, 9 đối tượng bị chất độc hóa học, được Đảng và Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân. Sau ngày hòa bình thống nhất đất nước Nam Bắc sum họp 1 nhà, Đảng bộ và nhân dân xã Thạch Trung tiếp tục thực hiện nhiệm vụ trong công cuộc đổi mới đất nước do Đảng cộng sản Việt Nam khởi xướng và lãnh đạo, đã thu được nhiều thành tựu trên lĩnh vực Kinh tế - xã hội, Quốc phòng - an ninh, cơ sở hạ tầng: Điện, Đường, Trường, Trạm đã được hiện đại hóa, đời sống nhân dân ngày càng được nâng cao.
Thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, từ năm 2011 Đảng bộ, chính quyền, mặt trận các tổ chức đoàn thể và toàn thể nhân dân xã Thạch Trung đã hoàn thành về đích 19 tiêu chí “Nông thôn mới” trong năm 2016, và đang tiếp tục thực hiện xây dựng nông thôn mới nâng cao đã đạt trong năm 2020 và phấn đấu xây dựng thành công NTM kiểu mẫu vào năm 2023
Ngày 15/01/2017 UBND thành phố Hà Tĩnh ban hành Quyết định số 601/QĐ-UBND công nhận đơn vị xã Thạch Trung đạt danh hiệu “Xã Văn hóa”.
Ngày 16/12/2014 Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ban hành Quyết định số 3329/QĐ/CTN về việc phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng Vũ trang cho Nhân dân và Lực lượng Vũ trang xã Thạch Trung “Đã có thành tích đặc biệt xuất sắc trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước”.
Ngày 06/11/2004 Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tặng Bằng Ghi Công cho đơn vị xã Thạch Trung vì Đã hoàn thành việc xây dựng “Nhà đại đoàn kết” - xóa nhà tranh tre dột nát cho người nghèo năm 2004.
Năm 2006 được UBND Thị xã Hà Tĩnh tặng “Đã có thành tích xuất sắc trong công tác Hội và phong trào Nông dân”
Từ năm 2008 đến năm 2018 hằng năm luôn được Bộ Công an tặng Bằng Khen cho Nhân dân và cán bộ xã Thạch Trung vì “Đã có thành tích xuất sắc trong phong trào toàn dân Bảo vệ An ninh Tổ quốc”.
Năm 2016 được UBND tỉnh tặng Bằng khen cho Nhân dân và Cán bộ xã Thạch Trung vì đã đạt thành tích “Đơn vị dẫn đầu phong trào thi đua năm 2016”.
Từ năm 2010 đến nay hằng năm đều được Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh Tặng bằng khen cho Cán bộ, Đoàn viên, Thanh thiếu nhi xã Thạch Trung vì “Đã có thành tích xuất sắc trong công tác Đoàn và phong trào Thanh, Thiếu nhi”.
Năm 2010 và 2011 được Bộ tư lệnh Quân khu 4 tặng danh hiệu Đơn vị Quyết thắng cho Lực lượng Vũ trang xã Thạch Trung vì “Đã có thành tích xuất sắc nhiệm vụ trong phong trào Thi đua Quyết thắng lực lượng Dân quân Tự vệ ”.
Năm 2014 BCH Trưng ương hội Người cao tuổi Việt Nam tặng Bằng Khen cho cán bộ Hội viên hội Người cao tuổi xã Thạch Trung vì Đã có thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua “Tuổi cao - gương sáng” năm 2014.
Năm 2013 xã Thạch Trung bắt đầu xây dựng NTM và đã về đích vào năm 2016; xã Thạch Trung đã hoàn thành xã nông thôn mới nâng cao vào năm 2020. Trong quá trình thực hiện chủ trương xây dựng nông thôn mới Nhân dân và cán bộ xã Thạch Trung đoàn kết một lòng cùng nhau xây dựng, giữ vững và nâng cao các tiêu chí Nông thôn mới. Đảng bộ và nhân dân xã Thạch Trung quyết tâm hoàn thành các tiêu chí xã nông thôn mới kiểu mẫu bền vững vào 2023./.
