Để thúc đẩy, khuyến khích nhân dân trên địa bàn xây dựng nông thôn mới, xã Thạch Trung đã ban hành nhiều cơ chế chính sách hỗ trợ, được đông đảo cán bộ và nhân dân đồng tình hưởng ứng.
Một số cơ chế chính sách hỗ trợ xây dựng NTM nổi bật như sau:
1. Hỗ trợ đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng:
* Đường giao thông:
- Đường giao thông liên thôn, trục thôn: Tiêu chuẩn kỹ thuật phải thực hiện theo mẫu thiết kế định hình của Phòng quản lý Đô thị Thành phố, Cơ chế hỗ trợ đối với chi phí xây lắp: Ngân sách nhà nước đầu tư không quá 80% giá trị quyết toán.
- Đường ngõ xóm: Cơ chế hỗ trợ đối với chi phí xây lắp: Ngân sách nhà nước đầu tư không quá 70% giá trị quyết toán.
- Đường vào ngõ của từ 3 hộ gia đình trở lên: Ngân sách xã hỗ trợ xi măng, nhưng mặt đường bê tông phải đảm bảo đổ dày 10 - 12 cm, chiều rộng tối thiểu 2m.
* Đường giao thông nội đồng, kênh mương nội đồng: Ngân sách nhà nước đầu tư không quá 80% tổng quyết toán giá trị xây lắp công trình.
* Rãnh thoát nước:
- Rãnh bê tông: Quy mô BxH=50x60cm (H trung bình), đáy rãnh và thành rãnh bằng BTXM mác 150# đá 1x2 dày 15cm trên lớp đá dăm đệm 4x6 dày 10cm. Nắp đậy: kích thước nắp đậy là 63x100x10cm bằng BTCT mác 200# đá 1x2 đúc sẵn. Ngân sách nhà nước hỗ trợ 600.000.000đ/km (bao gồm xi măng do ngân sách nhà nước cấp).
- Rãnh bê tông: Quy mô BxH=40x50cm (H trung bình), đáy rãnh và thành rãnh bằng BTXM mác 150# đá 1x2 dày 15cm trên lớp đá dăm đệm 4x6 dày 10cm. Nắp đậy: kích thước nắp đậy là 53x100x10cm bằng BTCT đá 1x2 mác 200# đúc sẵn. Ngân sách nhà nước hỗ trợ 550.000.000đ/km (bao gồm xi măng do ngân sách nhà nước cấp).
- Rãnh bê tông: Quy mô BxH=30x40cm (H trung bình), đáy rãnh và thành rãnh bằng BTXM mác 150# đá 1x2 dày 10cm trên lớp lót bạt xác rắn. Kích thước nắp đậy là 50x100x10cm bằng BTCT đá 1x2 mác 200# đúc sẵn. Ngân sách nhà nước hỗ trợ 370.000.000đ/km.
- Rãnh bê tông: Quy mô BxH=30x30cm (H trung bình), đáy rãnh và thành rãnh bằng BTXM mác 150# đá 1x2 dày 10cm trên lớp lót bạt xác rắn. Kích thước nắp đậy là 50x100x10cm bằng BTCT đá 1x2 mác 200# đúc sẵn. Ngân sách nhà nước hỗ trợ 320.000.000đ/km.
* Mương thoát bẩn:
- Quy mô BxH = 30x40cm (H trung bình), tường xây gạch đặc VXM mác 50# dày 11cm, đáy bằng bê tông xi măng mác 100# dày 12cm, nắp đan bằng bê tông cốt thép mác 200# dày 8cm, ngân sách nhà nước hỗ trợ 400.000.000 đồng/km.
- Quy mô BxH = 50x60(H trung bình), tường xây gạch đặc VXM mác 50# dày 220cm, đáy bằng bê tông 10cm, nắp đan bằng BTCT dày 10cm: ngân sách nhà nước hỗ trợ 650.000.000 đồng/km.
Đối với tất cả các công trình XDCB nêu trên, ngoài mức ngân sách nhà nước đầu tư, hỗ trợ, phần còn lại huy động nhân dân đóng góp theo quy chế dân chủ ở cơ sở.
2. Hỗ trợ chỉnh trang vườn hộ, xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu, vườn mẫu:
* Khu dân cư NTM kiểu mẫu: Xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu đạt chuẩn theo Bộ tiêu chí do UBND tỉnh ban hành: ngân sách nhà nước hỗ trợ 350 triệu đồng/ khu.
* Vườn mẫu: Xây dựng vườn mẫu đạt chuẩn theo Bộ tiêu chí do UBND tỉnh ban hành: ngân sách nhà nước hỗ trợ 20.000.000 đồng/vườn.
* Các hộ gia đình có đất nằm trên các tuyến đường trục xã, liên xã, liên thôn, trục thôn thực hiện việc phá dỡ bụi tạp và xây dựng hàng rào, ngân sách nhà nước hỗ trợ cụ thể:
+ Cọc bê tông: Kích thước cọc (1,8mx0,1mx0,1m): hỗ trợ 50.000 đồng/cọc, Khoảng cách giữa các cọ bê tông trung bình 2,5m.
+ Lưới B40 cao 1,5m: hỗ trợ 20.000 đồng/mét dài.
+ Xây dựng hàng rào bằng gạch chiều cao tối thiểu 1,5m ngân sách nhà nước hỗ trợ 50.000 đồng/mét dài.
* Xây dựng hàng rào xanh bằng cây chuỗi ngọc trên các tuyến đường trục chính của thôn (Có xây bồn bằng gạch, da trát đảm bảo mỹ quan, chiều cao 10cm) ngân sách nhà nước hỗ trợ 30.000 đồng/ mét dài.
Đối với xây dựng hàng rào xanh bằng cây chuỗi ngọc, xây bồn bằng hai lớp gạch, da trát đảm bảo mỹ quan: Hỗ trợ 55.000đ/ mét dài.
* Hỗ trợ xây dựng, di dời công trình vệ sinh, chuồng trại chăn nuôi:
- Hỗ trợ xây dựng, di dời công trình vệ sinh: Đối với hộ nghèo, hộ chính sách hỗ trợ tối đa 3.000.000đ/hộ; Đối với hộ cận nghèo hỗ trợ tối đa 2.000.000đ/hộ;
- Hỗ trợ di dời, sữa chữa chồng trại chăn nuôi: Đối với hộ nghèo, hộ chính sách hỗ trợ tối đa 2.000.000đ/hộ; Đối với hộ cận nghèo hỗ trợ tối đa 1.000.000đ/hộ.
* Hỗ trợ xây dựng bể Biogas: Xây dựng bể Bioga đảm bảo quy trình kỹ thuật: hỗ trợ 3.000.000đ/bể .
* Hỗ trợ xây dựng bể lắng thu gom, xử lý nước thải:
- Hỗ trợ kinh phí xây dựng bể lắng thu gom nước thải sinh hoạt và chăn nuôi: Ngân sách xã hỗ trợ ống, bao gồm 2 ống (1 ống ⱷ 80, 1 ống ⱷ 60), vật tư và công lắp đặt, tối đa không quá 800.000 đồng/ bể lắng/ hộ.
* Hỗ trợ thu gom, phân loại, xử lý rác thải sinh hoạt tại hộ:
- Hỗ trợ kinh phí xây dựng hố thu gom, xử lý rác thải tại hộ: Ngân sách xã hỗ trợ kinh phí xây dựng hố thu gom rác thải bằng ống ⱷ 80, có ngăn ở giữa, có nắp đậy, tối đa không quá 400.000 đồng/ hố/ hộ. Hỗ trợ men vi sinh: Ngân sách nhà nước hỗ trợ 100% giá men vi sinh xử lý rác thải/ hộ/ năm.
- Hỗ trợ các hộ gia đình mua giỏ phân loại rác thải sinh hoạt:
+ Thực hiện theo Nghị quyết số 190/2019/NQ-HĐND ngày 15/12/2019 của HĐND tỉnh về sửa đổi bổ sung một số điều của Nghị quyết số 79/2017/NQ-HĐND: Mỗi hộ được cấp trực tiếp 02 giỏ rác phục vụ phân loại rác tại hộ gia đình, giá trị 100.000 đ/hộ.
+ Trường hợp tỉnh không cấp trực tiếp giỏ rác theo Nghị quyết số 190/2019/NQ-HĐND ngày 15/12/2019 thì UBND xã thực hiện hỗ trợ theo cơ chế tại Nghị quyết số 32/NQ-HĐND ngày 31/12/2019 của HĐND xã Thạch Trung, cụ thể: Cấp hỗ trợ trực tiếp mỗi hộ 02 giỏ rác phục vụ phân loại rác tại hộ với mức tối đa 50.000 đ/hộ.
* Hỗ trợ mua thùng rác bằng cao su, theo mẫu của Thái Lan: Hỗ trợ 50% kinh phí, tối đa không quá 150.000 đ/ thùng.
* Hỗ trợ mua cây ăn quả: Hỗ trợ 60% giá giống cây ăn quả đối với các hộ gia đình có đăng ký qua Thôn trưởng. Thôn trưởng lập danh sách cụ thể các hộ gửi về UBND xã để đăng ký mua cây tập trung.
3. Hỗ trợ phát triển sản xuất:
* Xây dựng nhà lưới sản xuất rau, hoa, củ quả: Tổ chức, cá nhân sản xuất rau, hoa, củ quả trong nhà lưới đảm bảo có quy mô từ 200 m2 trở lên, chiều cao tối thiểu 3,6m, bằng khung thép, lợp mái màng nilon, lưới che côn trùng, có hệ thống tưới tiết kiệm, hệ thống điện chiếu sáng và luân canh rau, hoa, củ quả tối thiểu 2 vụ trong năm: Ngân sách nhà nước hỗ trợ 200.000 đồng/m2 nhưng tối đa không quá 100 triệu đồng/nhà (nhà lưới được hỗ trợ không nằm trong vườn mẫu cùng lúc được hỗ trợ).
* Hỗ trợ lắp đặt hệ thống tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho các hộ có diện tích vườn hộ từ 500 m2 trở lên (trừ các hộ xây dựng vườn mẫu): Ngân sách xã hỗ trợ tối đa 2.500.000 đồng/vườn đối với những vườn hộ lắp đặt, vận hành hệ thống tưới tiên tiến, tiết kiệm nước đảm bảo tỷ lệ diện tích cây trồng được tưới trên 90% so với tổng diện tích sản xuất của vườn, đồng thời vườn hộ đó phải đảm bảo tiêu chí môi trường - cảnh quan.
* Cánh đồng mẫu: Xây dựng mới cánh đồng lúa một loại giống từ đủ 3 ha trở lên: Ngân sách xã hỗ trợ 50% giá giống.
* Các mô hình kinh tế:
- Hỗ trợ mô hình nuôi trồng thủy hải sản nước ngọt từ đủ 1,5ha đến 2 ha: Ngân sách xã hỗ trợ 30.000.000 đồng/mô hình; Mô hình 2ha trở lên hỗ trợ 50.000.000 đồng/ mô hình.
- Hỗ trợ mô hình trồng nấm: Hộ gia định xây dựng mô hình trống nấm từ đủ 2.000 bịch trở lên: Ngân sách xã hỗ trợ 5.000đồng/bịch, tối đa không quán 20.000.000/mô hình.
- Thành lập mới Hợp tác xã theo quy định của Luật Hợp tác xã năm 2012: Ngân sách xã hỗ trợ 50.000.000 đồng/ hợp tác xã.
- Thành lập mới tổ hợp tác: Ngân sách xã hỗ trợ 15.000.000 đồng/ tổ hợp tác hoạt động có hiệu quả.
Những cơ chế chính sách trên được ban hành tạo vai trò như đòn bẩy, thúc đẩy các tổ chức, cá nhân tiếp cận, áp dụng góp phần phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập và đời sống, góp phần xây dựng thành công xã nông thôn mới nâng cao trong năm 2020./.